Giao diện tham quan di tích bằng công nghệ VR trên trang thông tin điện tử của Bảo tàng tỉnh.

Phần mềm ứng dụng tham quan di tích bằng công nghệ thực tế ảo là một trong những hoạt động nhằm thực hiện nhiệm vụ chuyển đổi số, số hóa di sản của Bảo tàng tỉnh. Phần mềm là nguồn cung cấp thông tin, dữ liệu lịch sử đầy đủ, chính thống cho du khách tham quan, phục vụ công tác tuyên truyền, giáo dục về truyền thống cách mạng cho thế hệ hôm nay. Đồng thời, đây cũng là giải pháp quan trọng để bảo tồn, phát huy giá trị của di tích có ý nghĩa đặc biệt về lịch sử của Sơn La và phục vụ cho du khách tham quan, trải nghiệm khi đến Bảo tàng tỉnh trong thời gian tới.

Hiện nay, phần mềm đang được hoạt động tích hợp trên trang thông tin của Bảo tàng tỉnh tại địa chỉ: http://baotangsonla.vn/ dưới dạng banner “Số hóa di tích Nhà tù Sơn La”. Bạn đọc muốn trải nghiệm chỉ cần click vào đường link: https://baotangsonla.vn/3dnhatusonla/index.html nhấn mục chức năng “tham quan ảo” để bắt đầu hành trình tham quan di tích bằng công nghệ thực tế ảo.

Quy mô thực hiện của đề tài gồm 1 phần mềm tham quan ảo di tích với 2 nhóm chức năng: Tham quan ảo trên PC và tham quan ảo thông qua hiển thị, tương tác hiện vật trên web 3D. Quá trình tham quan được xây dựng trình tự theo giai đoạn, hình ảnh 3D có màu sắc và chuyển động sống động, có thuyết minh tự động, giúp người xem hình dung cụ thể về công trình lúc còn nguyên vẹn, các hoạt động từng diễn ra tại đây, quá trình tu bổ để hiểu rõ hơn về di tích lịch sử này. Du khách có thể trải nghiệm tham quan di tích với những hình ảnh 3 chiều về không gian, kiến trúc, hiện vật của công trình cùng một số video 3D tái hiện các hoạt động của nhà tù trước đây. Toàn bộ cảnh quan của Nhà tù Sơn La, các chứng tích, hiện vật, tư liệu, nhân vật lịch sử, tù binh, lính cai ngục, các công trình, tòa nhà trại giam, chòi canh góc.. đều được mô hình hóa 3D. Mô hình giúp tái hiện, phục dựng di tích của thời kháng chiến chống Pháp qua 4 giai đoạn: Từ khi bắt đầu xây dựng (1907-1908), giai đoạn mở rộng, bị thực dân Pháp bắn phá và giai đoạn phục hồi, tu bổ hiện nay. Mô hình 3D giúp tái hiện toàn bộ hình ảnh nguyên vẹn của công trình từ khi bắt đầu xây dựng cho đến nay và cả các hoạt động sinh hoạt, giam giữ, tra tấn tù nhân chính trị tại Nhà tù Sơn La.

Số hóa các hiện vật tại ứng dụng

Phần mềm đưa vào hoạt động trên web 3D đã giúp gia tăng lượt truy cập trang thông tin điện tử của Bảo tàng tỉnh. Tính bình quân từ đầu năm đến nay, mỗi tháng có gần 20.000 lượt truy cập trang thông tin điện tử này. Đây là phần mềm ứng dụng có giá trị và mang nhiều ý nghĩa, lợi ích thiết thực cho công tác bảo tồn và phát huy giá trị di tích trong thời đại công nghệ số hiện nay. Thực tế cho thấy, các di tích lịch sử, văn hóa ở dạng số hóa được quảng bá rất nhanh chóng thông qua mạng internet, không bị giới hạn về thời gian, địa điểm,… Qua đó kết nối các thế hệ trong việc bảo tồn, lưu giữ di tích của cha ông gắn với phát triển kinh tế từ du lịch và giáo dục truyền thống cách mạng.

Di sản lịch sử đóng vai trò quan trọng trong việc giữ gìn và chuyển đạt các giá trị văn hóa, lịch sử, kiến trúc và sự phát triển của các nền văn minh qua thời gian. Tuy nhiên, di tích lịch sử thường gặp phải những thách thức như sự mòn, hư hỏng, sự phá hủy và thiếu nguồn lực để duy trì. Trong nhiều trường hợp, việc tái tạo và phục hồi di sản đòi hỏi những nỗ lực khổ công và tài chính lớn. Đó là lý do tại sao công nghệ VR được nhìn nhận là một giải pháp tiềm năng để số hóa di tích lịch sử và giữ gìn bảo tồn các giá trị lịch sử quan trọng. Ứng dụng tham quan Di tích Quốc gia đặc biệt Nhà tù Sơn La bằng công nghệ VR là giải pháp tốt giúp bảo tồn, phát huy giá trị di tích theo hướng bền vững.

Nguyễn Hạnh